Wat doet de schildklier?

De schildklier is een orgaan dat zorgt voor de productie van het schildklierhormoon (thyroxine of T4). Dit hormoon stimuleert de stofwisseling en stimuleert het gevoel van honger, de opname van voedingsstoffen en de darmbewegingen. Ook stimuleert het hormoon het gebruik van voedingsstoffen. Daarnaast zorgt het voor de groei in het lichaam van jonge dieren. 

Wat is hyperthyreoïdie en wat zijn de symptomen?

Hyperthyreoïdie wordt veroorzaakt door een (meestal) goedaardige tumor van de schildklier, die teveel van het schildklierhormoon aanmaakt. Een kat met schildklierproblemen is gemiddeld 12 jaar oud. De aandoening komt net zo vaak voor bij de poes als bij de kater. Bij dit schildklierprobleem is de schildklier vergroot. In 70% van de gevallen zijn beide schildklieren vergroot. In 30% van de gevallen is de aandoening eenzijdig.

Het gevolg van deze tumor is een verhoogd stofwisselingsniveau. Het verhoogde stofwisselingsniveau heeft ook effect op de verschillende organen en hun werking. Met name de gevolgen voor het hart kunnen ernstig zijn.

Bijna altijd is het zo dat de gevolgen van deze verhoogde T4 aanmaak de reden zijn van het bezoek aan de dierenarts. De volgende symptomen worden gezien bij 90% van de katten:

• Rusteloosheid
• Snel geïrriteerd
• Meer eetlust
• Afvallen
• Meer drinken/plassen
• Meer ontlasting

10% van de katten kan ook de volgende klachten vertonen:

• Diarree
• Braken

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Vaak is een vergrote schildklier in de hals te voelen. De diagnose is met zekerheid te stellen door middel van bloedonderzoek. De hoeveelheid schildklierhormoon (T4) wordt bepaald in het bloed.

Ongeveer 20% van de katten met hyperthyreoïdie heeft ook last van een te hoge bloeddruk. Ons advies is dus ook om de bloeddruk te controleren. Vaak wordt dit gedaan bij het eerste controle bezoek aan de praktijk.

Ook wordt er soms geadviseerd een echo van het hart te maken. Hier kunnen we de eventuele veranderingen aan het hart zien. Ook kan er als dit noodzakelijk is gestart worden met ondersteunende medicatie

Wat is de behandeling?

Voor de katten met een te hard werkende schildklier (hyperthyreoïdie) zijn er verschillende behandelmethodes:

1. Behandeling Thiafeline/Felimazole:

Thiafeline/Felimazole (werkzame stof is thiamazole) zorgt ervoor dat er minder schildklierhormoon wordt aangemaakt. Aangezien niet te verwachten is dat de schildklier zal genezen, moet dit medicijn dan ook levenslang worden toegediend. Bij sommige katten heeft Thiafeline/Felimazole bijwerkingen. Gebrek aan eetlust, braken, lusteloosheid, jeuk en bloedarmoede zijn de meest voorkomende bijwerkingen. Meestal verdwijnen deze klachten na een week.

Als de klachten na een week aanhouden of als u het anderszins niet vertrouwt: neem gerust contact met ons op!

Na 2-4 weken dient gecontroleerd te worden of de schildklierfunctie voldoende geremd wordt. Dit doen we door het T4 in het bloed nogmaals te meten.  Als de dosering eenmaal goed is ingesteld, dient er elk half jaar een controle plaats te vinden. Dit is noodzakelijk, omdat de productie van T4 in de tussentijd kan toenemen door groei van de tumor in de schildklier.

Dosering Thiafeline:

• Startdosering: 2 x daags 1 tablet Thiafeline/Felimazole van 2.5 mg.
• Na 2-4 weken bloedcontrole van het schildklierhormoon en evt. andere waardes of onderzoeken (zoals de nierwaardes en bloeddruk) om te kijken of uw kat de juiste dosering toegediend krijgt. Aan de hand van de uitslag verhogen of verlagen we de dosering van de Thiafeline/Felimazole.
• Bij verandering van de dosering moet na 4 weken weer een bloedcontrole plaats te vinden.
• Tweemaal per jaar: controle van de bloedwaarden en eventuele aanpassing van de dosering.

2. Carbimazol oorzalf:

Er bestaat ook een schildklierremmende oorzalf die aan de binnenzijde van de oorschelp toegediend moet worden. Deze medicatie wordt speciaal gemaakt door de faculteit diergeneeskunde en mag alleen worden voorgeschreven als het ingeven van tabletten niet lukt.

3. Behandeling met radioactief jodium:

Bij deze behandeling wordt door middel van radioactieve straling de cellen die het teveel aan schildklierhormoon produceren vernietigd. De normaal producerende cellen blijven intact. Bij deze behandeling is het dus niet nodig om levenslang medicatie te slikken. In 95% van de gevallen is na de behandeling de genezing compleet zonder complicaties. Een ander voordeel van deze behandeling is, dat het voor de kat niet of nauwelijks belastend is.

Hoewel deze behandeling eigenlijk de beste optie is, is het niet voor iedereen geschikt; het wordt afgeraden om katten met radioactief jodium te behandelen bij zwangere vrouwen, vrouwen die zwanger willen worden of voor mensen met kleine kinderen. Ook is de behandeling niet mogelijk bij katten met andere ziektes, bijvoorbeeld nierfalen. Voor deze behandeling dienen wij u door te sturen naar een specialistische kliniek. Daarnaast zijn de kosten aanzienlijk. De kosten voor een levenslange behandeling met Thiafeline/Felimazole zijn echter ook niet gering. Voor meer informatie hierover kunt u vanzelfsprekend contact met ons opnemen.

4. Jodiumarm dieet:

Als het geven van Felimazole tabletten niet lukt en bovenstaande behandelingen geen optie zijn, is er sinds kort nog een alternatieve methode. Recent is er een speciaal jodiumarm dieet op de markt gebracht welke enkel te krijgen is bij dierenartsen. Dit dieet kan de vorming van teveel schildklierhormoon voorkomen. De schildklier heeft jodium nodig om T4 te maken. Het dieet werkt alleen als de kat niets anders eet. Wanneer uw kat buiten komt of bij het voer van andere katten in huis kan komen, is deze methode helaas geen optie. Als u overweegt om een behandeling met dit dieet te starten, overleg dan altijd met een dierenarts tijdens het telefonisch spreekuur. Hij/zij kan u helpen inschatten of voor uw kat deze behandeling mogelijk is.

5. Chirurgisch verwijderen van de schildklier:

Het verwijderen van de schildklier is een specialistische operatie en ook hiervoor sturen wij u door naar een specialistische kliniek. Er wordt dan eerst een scan gemaakt om in beeld te brengen waar het schildklierweefsel zit dat de overmaat aan T4 produceert. In sommige gevallen is het nodig om beide schildklieren weg te halen. In dat geval moet het dier dus levenslang schildklierhormonen toegediend krijgen omdat ze anders een tekort aan schildklierhormoon kunnen krijgen. Bij het verwijderen van de schildklier moet heel goed opgelet worden dat de bijschildklier niet weggehaald wordt. Want daardoor kan een tekort aan o.a. calcium ontstaan wat uiteindelijk veel problemen kan geven. Wanneer per ongeluk de bijschildklieren beschadigd of verwijderd worden moet uw dier alsnog levenslang medicatie toegediend krijgen.

Omdat schildklierweefsel tegenwoordig ook niet-operatief verwijderd kan worden (met radioactief jodium, zie hierboven), is dit eigenlijk een overbodige methode.

Wat is de prognose?

De prognose voor de kat is goed. Door de bovenstaande behandelmethodes is het probleem te verhelpen. Wel is het belangrijk elk half jaar langs te komen voor bloedonderzoek. Ook is het belangrijk om bij de eerste check de nierwaardes te controleren en de bloeddruk te bepalen. Dit is nodig omdat nierproblemen of een hoge bloeddruk voor problemen in het lichaam kunnen zorgen die niet door de schildklier medicatie opgelost worden.

Vragen?

Als u nog vragen heeft kunt u telefonisch contact met ons opnemen, tijdens het telefonisch spreekuur tussen 8 en 9 ’s ochtends.