HCM of ook hypertrofische cardiomyopathie, is de meest voorkomende hartafwijking bij de kat. Hypertrofie betekent verdikken, deze hartafwijking wordt dan ook gekenmerkt door een verdikking van de hartspier. HCM kan primair ontstaan (precieze oorzaak niet bekend, waarschijnlijk een erfelijke basis) of optreden in het kader van andere aandoeningen (bijvoorbeeld een schildklierprobleem of hoge bloeddruk).

Bij HCM ontstaat er een keten aan veranderingen, die uiteindelijk tot hartfalen leiden. Dit is een situatie, waarbij het hart niet meer aan de eisen van het lichaam kan voldoen en er ernstige klachten ontstaan. Dit proces is erg ingewikkeld en wordt hieronder in grote lijnen beschreven.

  • De verdikking van de hartspier zorgt ervoor dat het hart tijdens de rustfase minder goed kan vullen. Zodra het hart dan samenknijpt, stroomt er minder bloed naar de organen.
  • Ter compensatie van deze verminderde doorbloeding, zal de hartslag stijgen en houdt het lichaam meer vocht vast.
  • Door de hoge hartslag wordt de vullingstijd helaas nog korter, er ontstaat een vicieuze cirkel.
  • Doordat de vorm van het hart verandert, kan het zijn dat bepaalde hartkleppen gaan lekken (niet in alle gevallen).
  • Vaak wordt een van de hartkamers (de linker boezem) heel erg groot. In een grote kamer zal het bloed aan de randen slechts langzaam stromen. Bloed wat niet of nauwelijks in beweging is kan gaan stollen. Zolang de stolsels in de linker boezem blijven is dit geen probleem. Vaak laten echter (stukjes van) deze stolsels los en lopen vast, meestal in de achterpoten. Hier blokkeren de stolsels de bloedstroom: in de meeste gevallen is dit onomkeerbaar en zal de aangetaste poot/poten afsterven. Dit is zeer pijnlijk en meestal zullen wij dan ook adviseren om euthanasie toe te passen. Zo’n stolsel wordt een embolie genoemd.

afbeelding hart hcm website

Uiteindelijk veranderen er zoveel dingen, dat het hart onvoldoende kan functioneren. Er treedt hartfalen op, waarbij er o.a. vocht in en/of achter de longen zal ophopen, met benauwdheid tot gevolg.

Verschijnselen HCM

Benauwdheid, slecht eten, sloom zijn, zwakte. Bij honden met hartproblemen zien wel regelmatig eerst een verminderd uithoudingsvermogen (snel moe zijn). De meeste mensen gaan echter niet met hun kat wandelen, dus dit is bij katten meestal niet waarneembaar.

Heel vaak zijn er in een vroeg stadium al wel verandering met lichamelijk onderzoek waarneembaar. Denk hierbij aan een ander hartritme of de aanwezigheid van een hartruis. We zullen dan ook vrijwel iedere keer als u met uw kat op de kliniek komt naar het hart luisteren. Realiseert u zich wel dat het ‘goed klinken’ van het hart geen garantie is voor een gezond hart!! Niet alle katten met HCM hebben een hartruis of een afwijkend ritme.

Diagnostiek HCM

In eerste instantie zullen het lichamelijk onderzoek en de door u genoemde klachten in de richting van een hartprobleem wijzen. We hebben meerdere onderzoeken tot onze beschikking. Soms beginnen we met een röntgenfoto van de borstholte om hart en longen te beoordelen. De definitieve diagnose wordt gesteld met behulp van echografie. Bij de meeste katten kan dit zonder verdoving plaatsvinden. Vaak zullen we ook een hartfilmpje (ECG) maken en een bloeddrukmeting uitvoeren.

Therapie HCM

Er bestaat geen therapie om de achteruitgang van HCM tegen te gaan. We kunnen wel de symptomen behandelen. Eerst zal er nagegaan worden of er een achterliggende oorzaak is voor het probleem (o.a. bloedonderzoek i.v.m. een schildklierprobleem). De therapie is afhankelijk van het stadium van de ziekte.

Monitoring

Bij symptoomloze katten kan gekozen worden voor het herhalen van de hartecho na bijvoorbeeld 6-12 maanden. Bij dieren die symptomen hebben, zullen we vaak de situatie monitoren aan de hand van de ademhaling. De ademhaling is immers een afspiegeling van benauwdheid en dus van de mate van vocht in en achter de longen. U zult de ademhaling dan zelf thuis tellen en telefonisch met ons overleggen.

Prognose HCM

De prognose van HCM is erg wisselend. Bij de ene kat verslechtert het probleem veel sneller dan bij de andere kat. Daarnaast is het afhankelijk van een eventuele onderliggende oorzaak (een schildklierprobleem is heel goed te behandelen). De meeste dieren die echter met hartfalen op de kliniek aangeboden worden, leven geen jaren meer.

Vragen?

Mocht u nog vragen hebben over HCM, u kunt de dierenartsen bereiken tijdens het telefonisch spreekuur (maandag t/m zaterdag tussen 08.00 en 09.00) of maak een afspraak met een dierenarts op onze vestiging in Leiden of Voorschoten.

HCM (hypertrofische cardiomyopathie) bij de kat